STEM: alles op een rij
STEM: presentatie (STEM & SJABLOON)
Bekijk hier de presentatie STEM (STEM-achtergrond én STEM-sjabloon OST scholengemeenschap).
STEM: voorstelling & didactiek
STEM staat voor Science (wetenschap), Technology (technologie), Engeneering (ingenieurschap) en
Mathematics (wiskunde). STEM is een combinatie van onderzoekend leren en ontwerpend leren. Ontwerpen en onderzoeken staan voortdurend in wisselwerking met elkaar.
Soms spreekt men ook van STEAM. In dat geval wordt er ook nog een link gelegd met Art (kunst).
Een STEM-activiteit verloopt cyclisch en volgens het PK-model dat is opgebouwd uit 4 pijlers die tevens een houvast bieden: 'betekenisvolle contexten', 'denk- en doevragen', systematisch onderzoeken' en 'interactie en reflectie' .
Daarnaast kunnen er ook 10 kerncomponenten (waarneembare gedragsindicatoren bij kinderen) aan bod komen. Hier is tevens de link gelegd met de competenties voor de 21ste
eeuw'.
De volledige didactiek vind je op www.onderzoekendleren.be (registreer je als
leerkracht om te kunnen inloggen)
Cyclisch proces
PK-model (pijlers en kerncomponenten)
Kerncomponenten uit PK-model
Pijlers uit PK-model
Je start vanuit een betekenisvolle context (1) waar het probleem wordt voorgesteld. Het probleem dat wordt voorgesteld, zal meestal ook aan bepaalde eisen moeten voldoen (bv.: mag niet breken als het valt,…). De leerlingen gaan op zoek naar de behoefte van dat probleem. Hoe kunnen we het oplossen?
De leerlingen brainstormen over de probleemstelling. Ze schetsen hun oplossing(en)/ hun ontwerp(en). Ze denken na over het materiaal en de gereedschappen die ze willen gebruiken. Zorg als leerkracht voor voldoende interactie. Laat de leerlingen door middel van denk- en doevragen (2) stilstaan bij het proces dat ze doormaken.
De leerlingen voeren hun ontwerp uit. Zorg als leerkracht dat ze systematisch onderzoeken (3) en logisch te werk gaan (bv.: eerst de juiste afmetingen nemen, dan uitsnijden,….)
De volgende stap is het ontwerp uittesten. Voldoet het ontwerp aan de eisen die werden gesteld?
Het is belangrijk dat er na het testen onmiddellijk samen met de leerkracht of binnen het groepje naar verklaringen wordt gezocht waarom hun ontwerp slaagt of niet slaagt? Kunnen we het linken aan theorie die we reeds gezien hebben? De leerkracht speelt hier een belangrijke rol. Hij/zij kan de leerlingen in hun weg naar het zoeken van verklaringen helpen door denk- en doevragen te stellen.
Eenmaal er verklaringen gevonden zijn, kan men hun ontwerp optimaliseren. Het is belangrijk dat men steeds één variabele aanpast en onmiddellijk weer uitprobeert (bv.: bij een molentje passen ze eerst de lengte van de wieken aan). Zo ontdekken de leerlingen waar hun fout zat.
Is iedereen klaar? Laat hun ontwerpen voorstellen waarbij ze hun proces verwoorden met voldoende aandacht voor reflectie en interactie (4). De leerlingen zullen heel wat vaardigheden en inzichten van elkaar opdoen. Bij STEM is het product ondergeschikt aan het proces!
(1) (2) (3) en (4): Pijlers met houvast voor leerkrachten.
STEM: ook voor kleuters?
Jazeker, zelfs voor de jongste kleuters. De focus ligt op onderzoekend leren en ook de taal- en denkontwikkeling komen sterk aan bod.
Lees het artikel op de website 'Kleutergewijs':
STEM: aan de slag!
Vanuit bestaande activiteiten "wetenschap en techniek" kan je makkelijk de overgang maken naar STEM. Hiervoor kan je gebruik maken van ons sjabloon dat is opgebouwd volgens bovenstaande STEM-didactiek. Je vindt ook opgemaakte STEM-fiches in de STEMbibliotheek.
Bekijk hier de presentatie STEM (STEM-achtergrond én STEM-sjabloon OST scholengemeenschap).
- Sjablonen (word en pdf):
Lager onderwijs:
Kleuteronderwijs: